వారం వారం మనం చెప్పుకుంటున్న మన తెలుగు సాహితీ ముచ్చట్లలో ఈ వారం పద కవితా సాహిత్యంలోనూ, రామయ్యను భక్తితో మురిపించి మెప్పించి తన పేరును రామదాసుగా మలచుకున్న భద్రాచల రామదాసైన కంచర్ల గోపన్న గురించిన వివరాలు చూద్దాం....మేము చదువుకునే రోజుల్లో పదిలో అనుకుంటా మాకు రామదాసు గురించి ఉండేది... అప్పట్లో నాకు కథలంటే ఉన్న ఇష్టంతో మొత్తం చదివి బాగా గుర్తు ఉంచేసుకున్నా ... రామదాసు చెరసాలలో ఉన్నప్పుడు నను బ్రోవమని చెప్పవే సీతమ్మ తల్లీ .... అన్న కీర్తన, సీతమ్మకు చేయిస్తి చింతాకు పతకము, ఏ తీరుగ నను దయ జూసేదవో, పలుకే బంగారమాయెనా .... ఇలా కొన్ని అతి మధురంగా అనిపించేవి... పరీక్షలో కూడా మొత్తం అన్ని సందర్భానుసారం కీర్తనలు రాసేసి తెలుగులో మొదటి స్థానం కైవశం చేసేసుకున్నానండి.... రామదాసు గురించి రాయడం మొదలు పెట్టగానే నాకు అప్పటి మా పాఠం గుర్తుకు వచ్చింది... ఇక రామదాసు గురించి పూర్తి వివరాలు తెలుసుకుందాం...
భద్రాచల రామదాసుగా ప్రసిద్ధి పొందిన ఇతని అసలు పేరు కంచెర్ల గోపన్న. 1620 లో ఖమ్మం జిల్లా నేలకొండపల్లిలో లింగన్నమూర్తి, కామాంబ దంపతులకు జన్మించినాడు. వీరి భార్య కమలమ్మ శ్రీరాముని కొలిచి, కీర్తించి, భక్త రామదాసు గా సుప్రసిద్ధుడైనాడు. భద్రాచల దేవస్థానమునకు, ఇతని జీవిత కథకు అవినాభావ సంబంధము. తెలుగులో కీర్తనలకు ఆద్యుడు. దాశరధి శతకము, ఎన్నో రామ సంకీర్తనలు, భద్రాచలం దేవస్థానము - ఇవన్నీ రామదాసు నుండి తెలుగు వారికి సంక్రమించిన పెన్నిధులు. ఇతని గురువు శ్రీ రఘునాథ భట్టాచార్యులు. (కబీర్ దాసు గారు రామదాసునకు తారక మంత్రముపదేశించిరని కూడా ఒక కథ యున్నది)
ఉద్యోగమునకై మేనమామల సహాయం
గోపన్న మేనమామ మాదన్న అప్పటి గోల్కొండ నవాబు తానీషాగారి కొలువులో పెద్ద ఉద్యోగి. మేనమామ సిఫారసుతో గోపన్నకు పాల్వంచ పరగణా తహసిల్దారు పని లభించింది. గోదావరి తీరములోని భద్రాచల గ్రామము ఈ పరగణాలోనిదే. వనవాసకాలమున సీతా లక్ష్మణులతో శ్రీరాముడు ఇక్కడే పర్ణశాలలో నివసించెననీ, భక్తురాలైన శబరి ఆతిథ్యము స్వీకరించెననీ స్థలపురాణము.ఆలయ నిర్మాణం
పోకల దమ్మక్క అనే భక్తురాలు అక్కడి జీర్ణదశలోనున్న మందిరమును పునరుద్ధరింపవలెనని గోపన్నను కోరగా, స్వతహాగా హరి భక్తులైన గోపన్న అందుకు అంగీకరించాడు. ఆలయనిర్మాణానికి విరాళములు సేకరించాడు గాని, అది చాలలేదు. జనులు తమ పంటలు పండగానే మరింత విరాళములిచ్చెదమని, గుడి కట్టే పని ఆపవద్దనీ కోరినారు. అప్పుడు అతను తాను వసూలు చేసిన శిస్తునుండి కొంతసొమ్ము మందిరనిర్మాణ కార్యమునకు వినియోగించెను. (ఈ విషయములో అనేకమైన కథలున్నాయి.)గోపన్నకు జైలు శిక్ష
కోపించిన నవాబుగారు గోపన్నకు 12 ఏండ్ల చెరసాల శిక్ష విధించాడు. గోల్కొండ కోటలో ఆయన ఉన్న చెరసాలను ఇప్పటికీ చూడవచ్చును. ఖైదులో నున్న రామదాసు గోడపై సీతారామలక్ష్మణాంజనేయులను చిత్రంచుకొని, వారిని కీర్తించుచూ, ఆ కరుణా పయోనిధి శ్రీ రాముని కటాక్షమునకు ఆక్రోశించుచూ కాలము గడిపినాడు. రామదాసు యొక్క మార్దవభరితమైన ఎన్నో ప్రసిద్ధ సంకీర్తనలు ఈ కాలములోనే వెలువడినాయి. "నన్ను బ్రోవమని చెప్పవే సీతమ్మ తల్లి", "పలుకే బంగారమాయెనా", "అబ్బబ్బో దెబ్బలకునోర్వలేనురా" వంటివి. అతని బాధను వెళ్ళగక్కిన "ఇక్ష్వాకు కులతిలక, ఇకనైన పలుకవే రామచంద్రా", కీర్తన బాగా ప్రసిద్ధి చెందినది- "నీకోసము ఇంతింత ఖర్చు పెట్టాను. ఎవడబ్బ సొమ్మని కులుకుచున్నావు? నీబాబిచ్చాడా? నీ మామిచ్చాడా?" - అని వాపోయి, మరలా - "ఈ దెబ్బలకోర్వలేక తిట్టాను. ఏమీ అనుకోవద్దు. నా బ్రతుకిలాగయ్యింది. నీవే నాకు దిక్కు" - అని వేడుకొన్నాడు. అతను సీతమ్మ వారికి చేయించిన చింతాకు పతకము, లక్ష్మణునకు చేయంచిన హారము, సీతారాముల కళ్యాణమునకు చేయించిన తాళి వంటి ఆభరణాలు ఇప్పటికీ దేవస్థానములోని నగలలో ఉన్నాయి.రామ లక్ష్మణుల తిరిగి చెల్లింపు
అతని కర్మశేషము పరిసమాప్తి కాగానే, రామ లక్ష్మణులు తానీషా గారి వద్దకు వెళ్ళి, ఆరు లక్షల వరహాలు శిస్తు సొమ్ము చెల్లించి, రామదాసు విడుదల పత్రము తీసుకొన్నారని ప్రతీతి. ఆప్పుడిచ్చిన నాణెములను రామటంకా నాణెములని అంటారు. వీటికి ఒకవైపు శ్రీరామ పట్టాభిషేకము ముద్ర, మరొకవైపు రామభక్తుడు హనుమంతుని ముద్ర ఉన్నాయి. ఇవి ఇప్పుడు కూడా ఉన్నాయి. రామదాసు గొప్పతనము తెలిసికొన్న నవాబుగారు వెంటనే ఆయనను విడుదల చేయించి, భద్రాచల రాముని సేవా నిమిత్తమై భూమిని ఇచ్చారు. శ్రీ సీతారామ కళ్యాణ సమయంలో గోల్కొండ దర్బారు నుండి ముత్యాల తలంబ్రాలను పంపే సంప్రదాయము అప్పుడే మొదలయ్యింది. ఇప్పటికీ ఆంధ్రప్రదేశ ప్రభుత్వము ద్వారా ఈ ఆనవాయితీ కొనసాగుతున్నది.వాగ్గేయకారులలో ఆధ్యుడు
శ్రీ రాముని సేవలో, సంకీర్తనలో రామదాసు తమ శేషజీవితమును గడిపాడు. త్యాగరాజాదులకు అతను ఆద్యుడు, పూజ్యుడు. త్యాగరాజు కీర్తన - "ధీరుడౌ రామదాసుని బంధము దీర్చినది విన్నానురా రామా?" - ఇంకా ప్రహ్లాదవిజయములో "కలియుగమున వర భద్రాచలమున నెలకొన్న రామచంద్రుని పాదభక్తులకెల్ల వరుడనందగి వెలసిన శ్రీరామదాసు వినుతింతు మదిన్" - అన్నాడు.భద్రాచల రామదాసుగా ప్రసిద్ధి పొందిన ఇతని అసలు పేరు కంచెర్ల గోపన్న శ్రీరాముని కొలిచి, కీర్తించి, భక్త రామదాసు గా సుప్రసిద్ధుడైనాడు. తెలుగులో కీర్తనలకు ఆద్యుడు. దాశరధి శతకము, ఎన్నో రామ సంకీర్తనలు, భద్రాచలం దేవస్థానము - ఇవన్నీ రామదాసు నుండి తెలుగు వారికి సంక్రమించిన పెన్నిధులు.
శ్లో. శ్రీ రామచంద్ర శ్రితపారిజాతసమస్త కళ్యాణ గుణాభిరామ
సీతా ముఖాంభోరుహ చంచరీకో
నిరంతరం మంగళ మాతనోతు.
రామదాసు కీర్తనలు
వరాళి రాగం ఆది తాళం లో రామదాసు రచించిన ఈ కీర్తన తెలియని వారు ఉండరంటే అది అతిశయోక్తి కానే కాదు ... పామరులకు పండితులకు అందరికి తెలిసిన ఈ కీర్తన మీ అందరి కోసం పద కవితా సాహిత్యానికి పట్టుగొమ్మలైన ఆణి ముత్యాల సరాల్లో ఇది ఒకటి
ప: అంతా రామమయం బీ జగమంతా రామమయం || అంతా ||చ1: అంతరంగమున ఆత్మారాము డ
నంత రూపమున వింతలు సలుపగ || అంతా ||
చ2: సోమ సూర్యులును సురలు తారలును
ఆ మహాంబుధులు నఖిల జగంబులు || అంతా ||
చ3: అండాండంబులు పిండాండంబులు
బ్రహ్మాండంబులు బ్రహ్మ మొదలుగ || అంతా ||
చ4: నదులు వనంబులు నానా మృగములు
విదిత కర్మములు వేదశాస్త్రములు || అంతా ||
చ5: అష్ట దిక్కులును ఆదిశేషుడును
అష్ట వసువులును అరిషడ్వర్గము || అంతా ||
చ6: ధీరుడు భద్రాచల రామదాసుని
కోరిక లొసగెడి తారక నామము || అంతా ||
మనసు లభించిన కొన్ని రామదాసు కీర్తనలు .....
- అంతా రామమయం బీ జగమంతా రామమయం
- అదిగో భద్రాద్రి గౌతమి ఇదిగో చూడండి
- అడుగు దాటి కదల నియ్యను
- అమ్మ నను బ్రోవవే రఘురాముని
- అయ్యయ్యో నీవంటి అన్యాయ దైవము
- అయ్యయ్యో నే నేరనైతి ఆదినారాయణుని తెలియనైతి
- ఆదరణలేని
- ఆనబెట్టితినని
- ఆనందమానందమాయెను
- ఇక్ష్వాకుకులతిలక
- ఇతడేనా యీ
- ఇతరము లెరుగనయా
- ఇనకుల తిలక ఏమయ్య రామయ్యా
- ఇన్ని కల్గి మీరూరకున్న
- ఉన్నాడో లేడో
- ఎంతపని చేసితివి
- ఎంతో మహానుభావుడవు
- ఎందుకు కృపరాదు
- ఎక్కడి కర్మము
- ఎటుబోతివో
- ఎన్నగాను
- ఎన్నెన్ని జన్మము
- ఎవరు దూషించిన
- ఏ తీరుగ నను
- ఏమయ్య రామ
- ఏమిర రామ నావల్ల నేర మేమిరా రామ
- ఏటికి దయరాదు
- ఏడనున్నాడో
- ఏల దయ రాదో రామయ్య
- ఏలాగు తాళుదునే
- ఓ రఘునందన
- ఓ రఘువీరా యని నే పిలిచిన
- ఓ రామ నీ నామ
- కట కట
- కమలనయన
- కరుణ జూడవే
- కరుణించు దైవ లలామ
- కలయె గోపాలం
- కలియుగ వైకుంఠము
- కోదండరాములు
- కంటి మా రాములను కనుగొంటి నేను
- కోదండరామ కోదండరామ
- గరుడగమన
- గోవింద సుందర మోహన దీన మందార
- చరణములే నమ్మితి
- జానకీ రమణ కళ్యాణ సజ్జన
- తక్కువేమి మనకు
- తగునయ్యా దశరధరామ
- తరలిపాదాము
- తారక మంత్రము
- దక్షిణాశాస్యం
- దరిశనమాయెను శ్రీరాములవారి
- దశరధరామ గోవిందా
- దినమే సుదినము సీతారామ స్మరణే పావనము
- దీనదయాళో దీనదయాళో
- దైవమని
- నందబాలం భజరే
- నను బ్రోవమని
- నమ్మినవారిని
- నరహరి నమ్మక
- నా తప్పులన్ని క్షమియించుమీ
- నామొరాలకింప
- నారాయణ నారాయణ
- నారాయణ యనరాదా
- నిను పోనిచ్చెదనా సీతారామ
- నిన్ను నమ్మియున్నవాడను
- నీసంకల్పం
- పలుకే బంగారమాయెనా
- పాలయమాం జయ రామ
- పాలయమాం రుక్మిణీ నాయక
- పావన రామ
- పాహిమాం శ్రీరామ
- పాహిరామ
- బిడియమేల నిక
- బూచివాని
- భజరే మానస రామం
- భజరే శ్రీరామం హే
- భళి వైరాగ్యంబెంతో
- భారములన్నిటికి
- భావయే పవమాన
- మరువకను నీ దివ్యనామ
- మానసమా నీవు మరువకుమీ పెన్ని
- మారుతే నమోస్తుతే
- రక్షించు దీనుని రామ రామ నీ
- రక్షించు దీనుని
- రక్షించే దొర నీవని
- రక్షింపు మిదియేమో
- రామ నీ దయ రాదుగా
- రామ రామ నీవేగతి
- రామ రామ భద్రాచల
- రామ రామ యని
- రామ రామ రామ
- రామ రామ రామ శ్రీరఘు
- రామ రామ శ్రీరామ రామ
- రామ రామ సీతా
- రామకృష్ణ గోవింద
- రామచంద్రా నన్ను
- రామచంద్రాయ
- రామచంద్రులు నాపై
- రామజోగి మందు
- రామనామము బల్కవే
- రామనామమే జీవనము
- రామపరాకు
- రామభద్ర రారా
- రామసుధాంబుధీ
- రామహో రఘురామహో
- రామహో సీతారామహో
- రామా నామనవిని చేకొనుమా
- రామా నీచేతేమిగాదుగా
- రామా దైవశిఖామణి
- రామా దయజూడవే
- రామా నను బ్రోవగరాదా
- రామా రా రా సీతారామ
- రాముని వారము మాకేమి విచారము
- రామునివారమైనాము
- రావయ్యా అభయము
- రావయ్యా భద్రాచల
- వందనము
- వందే రఘురామా శుభనామ శుభనామ
- శరణాగతరక్షణ
- శ్రీరామనామమే
- శ్రీరాముల దివ్యనామస్మరణ్
- సకలేంద్రియములారా
- సీతారామస్వామి
- హరిహరి రామ
ఇలా చెప్పుకుంటు పోతుంటే అంతు లేని మహా సాగరం ఈ సాహితీ సంద్రం... ఇక ఈ వారానికి ముగిస్తూ వచ్చే వారం మరి కొన్ని సాహితీ ముచ్చట్లతో మళ్ళి కలుద్దాం....
సేకరణ : వికీపీడియా నుండి
వచ్చే వారం మరికొన్ని ముచ్చట్లతో.....
0 మీరేమనుకుంటున్నారో.....చెప్పేయండి:
కామెంట్‌ను పోస్ట్ చేయండి
తెలుగులో రాయడానికి www.lekhini.org కి వెళ్ళండి