తెలుగు సాహితీ ముచ్చట్లు ....మొదటి భాగం....!!

ఏ సాహిత్యానికైనా  మూలం భాష ... భాషకు పట్టుకొమ్మలు అక్షరాలు... ఆ క్రమలోనే మన తెలుగు అక్షరాలు ఇలా ఉన్నాయి... తెలుగు భాషకు అక్షరములు యాభై ఆరు. వీటిని అచ్చులు, హల్లులు, ఉభయాక్షరములు గా విభజిస్తారు. ఇరవై ఒకటవ శతాబ్దంలో బాగా వాడుకలో ఉన్నవి 12 అచ్చులు, 31 హల్లులు, నకార పొల్లు, నిండు సున్న, వెరసి 45 అక్షరములు. అరసున్న, విసర్గ వాడకం చాలవరకూ తగ్గిపోయింది. తెలుగు వర్ణ సముదాయమును మూడు విధాలుగా విభజించవచ్చును.
 అచ్చులుఅచ్చులు 16 అక్షరాలు. స్వతంత్రమైన ఉచ్చారణ కలిగియుండుట వలన వీటిని ప్రాణములనీ, స్వరములనీ కూడా అంటారు. అచ్చులు మూడు రకములు. అవి:

• హ్రస్వములు - కేవలము ఒక మాత్ర అనగా రెప్పపాటు కాలములో ఉచ్ఛరింపబడు అచ్చులను హ్రస్వములు అంటారు. ఇవి ఏడు అక్షరములు: అ, ఇ, ఉ, ఋ, ఌ, ఎ, ఒ.
• దీర్ఘములు - రెండు మాత్రల కాలములో ఉచ్ఛరింపబడు అచ్చులను దీర్ఘములు అంటారు. ఇవి తొమ్మిది అక్షరములు: ఆ, ఈ, ఊ, ౠ, ౡ, ఏ, ఓ.
• ప్లుతములు - ఇవి ఉచ్ఛరించడానికి మూడు మాత్రల కాలం పట్టును. ఇవి రెండు అక్షరములు: ఐ, ఔ.

అచ్చులు
	అ	ఆ	ఇ	ఈ	ఉ	ఊ
	ఋ	ౠ	ఌ	ౡ
	ఎ	ఏ	ఐ
	ఒ	ఓ	ఔ
	ఉభయాక్షరమలు ఁ ం ః అఁ  అం    అః

హల్లులు

హల్లులు 37 అక్షరములు. క నుండి హ వరకు గల అక్షరములను హల్లులు అందురు. ఈ హల్లులు అచ్చుల సహాయము లేనిదే పలుకబడవు. ఉదాహరణ: క అనాలంటే క్ + అ కలిస్తేనే క అవుతుంది. వీటిని ప్రాణులనీ, వ్యంజనములనీ పేర్లు కలవు.

• పరుషములు: పలుకడానికి కొంత శ్రమ అవుసరమైనవి. వీటికి "శ్వాసములు" అన్న పేరు కూడా ఉంది. "క,చ,ట,త,ప"లు పరుషములు.

• సరళములు : తేలికగా పలికేవి. వీటికి "నాదములు" అన్న పేరు కూడా ఉంది. - "గ,జ,డ,ద,బ"లు సరళములు

• సరళములు - హల్లులలో సులభముగా ఉచ్చరించబడేవి 5 అక్షరములు. ఇవి - గ, జ, డ, ద, బ.
• పరుషములు - హల్లులలో కఠినముగా ఉచ్చరించబడేవి 5 అక్షరములు. ఇవి - క, చ, ట, త, ప.
• స్థిరములు - పరుషములు, సరళములు కాక మిగిలిన హల్లులన్నియు స్థిరములు. ఇవి - ఖ, ఘ, ఙ, ఛ, ఝ, ఞ, ఠ, ఢ, ణ, థ, ధ, న, ఫ, భ, మ, య, ర, ఱ, ల, ళ, వ, శ, ష, స, హ, క్ష.
• స్పర్శములు - ఇవి క నుండి మ వరకు గల అక్షరములు. ఇవి ఐదు వర్గములుగా విభజింపబడినవి.
  • క వర్గము - క, ఖ, గ, ఘ, ఙ
  • చ వర్గము - చ, ఛ, జ, ఝ, ఞ
  • ట వర్గము - ట, ఠ, డ, ఢ, ణ
  • త వర్గము - త, థ, ద, ధ, న
  • ప వర్గము - ప, ఫ, బ, భ, మ

ఉభయాక్షరములు

ఉభయాక్షరములు 3 అక్షరములు. సున్న, అరసున్న, విసర్గలు.

• సున్న - దీనిని పూర్ణబిందువు, నిండు సున్న, పూర్ణానుస్వారము అని పేర్లు కలవు. అనుస్వారము అనగా మరియొక అక్షరముతో చేరి ఉచ్చరించబడుట. పంక్తికి మొదట, పదానికి చివర సున్న ను వ్రాయుట తప్పు. అదే విధంగా సున్న తరువాత అనునాసికమును గాని, ద్విత్వాక్షరమును గాని వ్రాయరాదు. ఇవి రెండు రకములు.
  • సిద్ధానుస్వారము - శబ్దముతో సహజముగా ఉన్న అనుస్వారము. ఉదాహరణ: అంగము, రంగు.
  • సాధ్యానుస్వారము - వ్యాకరణ నియమముచే సాధించబడిన అనుస్వారము. ఉదాహరణ: పూచెను+కలువలు = పూచెంగలువలు.
• అరసున్న - దీనిని అర్ధబిందువు, అర్ధానుస్వారము, ఖండబిందువు అని పేర్లు కలవు. ప్రస్తుతము ఇది తెలుగు వ్యావహారిక భాషలో వాడుకలో లేదు. కానీ ఛందోబద్ధమైన కవిత్వంలో కవులు దీనిని వాడుతారు.
• విసర్గ - ఇది సంస్కృత పదములలో వినియోగింపబడుతూ ఉంటుంది. ఉదాహరణ: అంతఃపురము, దుఃఖము.

ఉత్పత్తి స్థానములు

ఉత్పత్తి స్థానములు

• కంఠ్యములు : కంఠము నుండి పుట్టినవి - అ, ఆ, క, ఖ, గ, ఘ, జ్ఞ, హ.
• తాలవ్యములు : దవడల నుండి పుట్టినవి - ఇ, ఈ, చ, ఛ, జ, ఝ, య, శ.
• మూర్థన్యములు : అంగిలి పైభాగము నుండి పుట్టినవి - ఋ, ౠ, ట, ఠ, డ, ఢ, ణ, ష, ఱ, ర.
• దంత్యములు : దంతముల నుండి పుట్టినవి - త, థ, ద, ధ, న, చ, జ, ర, ల, స.
• ఓష్ఠ్యములు : పెదవుల|పెదవి నుండి పుట్టినవి - ఉ, ఊ, ప, ఫ, బ, భ, మ.
• నాసిక్యములు (అనునాసికములు) : నాసిక నుండి పుట్టినవి - ఙ, ఞ, ణ, న, మ.
• కంఠతాలవ్యములు : కంఠము, తాలువుల నుండి పుట్టినవి - ఎ, ఏ, ఐ.
• కంఠోష్ఠ్యములు : కంఠము, పెదవుల నుండి పుట్టినవి - ఒ, ఓ, ఔ.
• దంత్యోష్ఠ్యములు : దంతము, పెదవుల నుండి పుట్టినవి - వ.

ఆధునిక భాషలో వాడుకలో ఉన్న వర్ణమాల

• అచ్చులు (12): అ, ఆ, ఇ, ఈ, ఉ, ఊ, ఎ, ఏ, ఐ, ఒ , ఓ , ఔ,
• పూర్ణ బిందువు (1): అం (ఒక ఉదాహరణ)
• నకారపొల్లు (1): క్ (ఒక ఉదాహరణ)
• హల్లులు (31):
  • క వర్గము - క, ఖ, గ, ఘ
  • చ వర్గము - చ, ఛ, జ, ఝ
  • ట వర్గము - ట, ఠ, డ, ఢ, ణ
  • త వర్గము - త, థ, ద, ధ, న
  • ప వర్గము - ప, ఫ, బ, భ, మ
  • య, ర, ల, వ, శ, ష, స, హ,ళ, క్ష, ఱ

గుణింతాలు

తెలుగులొ, ఒక్కొక్క అక్షరానికి గుణింతాలు ఉన్నాయి. "క" అక్షరానికి గుణింతాలు: క, కా, కి, కీ, కు, కూ, కె, కే, కై, కొ, కో, కౌ, కం, కః

ఒత్తులు

ఒక హల్లుకి ఇంకొక హల్లు చేరినప్పుడు తరువాతి హల్లు చాలా సార్లు తలకట్టులేని రూపమును లేక వేరొక రూపములో కనబడుతుంది. ఉదాహరణకు హల్లు కు అదే హల్లు చేరినప్పుడు కనబడే విధం చూడండి

• క్క, ఖ్ఖ, గ్గ, ఘ్ఘ, ఙ్ఙ
• చ్చ, ఛ్ఛ, జ్జ, ఝ్ఝ, ఞ్ఞ
• ట్ట, ఠ్ఠ, డ్డ, ఢ్ఢ, ణ్ణ
• త్త, థ్థ, ద్ద, ధ్ధ, న్న
• ప్ప, ఫ్ఫ, బ్బ, భ్భ, మ్మ
• య్య, ర్ర, ల్ల, వ్వ, శ్శ, ష్ష, స్స, హ్హ, ళ్ళ, ఱ్ఱ.

అఖండము

క కు షవత్తు చేర్చినప్పుడు మామూలు ష వత్తు బదులు వేరే రూపం(క్ష) వస్తుంది.

చిన్నప్పుడు  ణ రాయడం రాక దెబ్బలు తినడం మొదటిసారి... ఈ అక్షరాలు చూస్తుంటే నాకైతే ఓ పెన్నిదిని చూసినట్టుగా ఉంది... మనం వాడే మనకు తెలిసిన సంఖ్యలు కూడా తెలుగు సంఖ్యలు కాదు... అవి కూడా మీకోసం...
తెలుగు సంఖ్యలు. ౧. ౨. ౩. ౪. ౫. ౬. ౭. ౮. ౯. ౧౦
                           1. 2. 3. 4.  5.  6. 7. 8. 9.  10.

అమ్మ తో అ ఆ ల అచ్చులు క చ ట ప గ జ డ ద బ హల్లులతో సాగి య ర ల వ లతో నిండి ద్విత్తాక్షరాల లతో  కూడి ఱ తో నిలిచి సంయుక్తాక్షరాల సంయమనంతో గుణింతాల గమ్మత్తులతో చేరిన పసందైన తెలుగు... స రి గ మ ప ద ని సప్త స్వరాల సంగీతానికి ఆద్యమై విలసిల్లుతున్న గానామృతమే మన తెలుగు సాహిత్యం... ఎందరో మహానుభావులు అందరికి వందనాలు...
ప్రాచీన మన తెలుగు సంస్కృతిలో కావ్యాలకు పెద్ద పీట వేసారు ఆ రోజుల్లో.... ఆదికవి నన్నయ్య నుండి తిక్కన, ఎర్రన .... శ్రీనాధ కవిల కావ్యాలతో అలరాలిన తెలుగు గడ్డ  మహా భారత పంచమ వేదాన్ని తెలుగులో అనువదించిన కవిత్రయం... శ్రీనాధుని శృంగార నైషధం,  హర విలాసం, సహజ కవి పోతనామాత్యుని తేనే సొగసుల తీయదనాన్ని అందించిన భాగవతాన్ని... ఇలా చెప్పుకుంటూ పొతే ఎన్నో ఎన్నెన్నో మధురమైన కావ్యాలు మన సొంతం.... ఇవి మనకు కొన్ని తరాల ముందు ....
విశ్వనాధ వారి వేయి పడగలు మనలో తెలియని వారు అప్పటిలో చాలా తక్కువ.... కృష్ణ శాస్తి కిన్నెరసాని.... తిలక్ సాహిత్యం .... ఒక భాగమైతే గురజాడ, కందుకూరి వీరేశలింగం వీరి నాటక రచనలు ప్రజల్లో ఇప్పటికి చెరగని ముద్రలుగా నిలిచిపోయాయి... కావ్యం, కవిత్వం , వచనం, నాటకం వీటిలో...  ప్రతి ఒక్కరిది ఒక్కో శైలి...తెలుగు నుడికారాలను ఒంపులు తిప్పుతూ ఒక్కో తరం ఒక్కో రకమైన భావుకతను అందించి తెలుగు భాషకు తరగని వన్నెలు అద్దడం మన మహద్భాగ్యం....!!
వివరణ తెలుగు   వికిపీడియా సౌజన్యంతో.....
వచ్చే వారం మరికొన్ని ముచ్చట్లతో.....